Praca z programami i przekonaniami jako technika terapeutyczna budzi przeróżne emocje. Podczas gdy jedni krytykują tę metodę, inni chętnie z niej korzystają, podkreślając jej wysoką skuteczność. Czujesz, że nie do końca kontrolujesz swoją psychikę i że mogą mieć na to wpływ relacje rodzinne? Z tego artykułu dowiesz się, czym jest praca z programami i przekonaniami. Wyjaśnię także, jaki może mieć to wpływ na nasze życie i czy może pomóc właśnie Tobie.

Czym jest praca z programami i przekonaniami?

Aby zrozumieć, czym są programy i przekonania, warto zauważyć, że na nasze życie mają wpływ różne czynniki zewnętrzne. Czasem do tego stopnia, że potrafią silnie oddziaływać na nasze decyzje i sposób postępowania. To z kolei tworzy w podświadomości pewnego rodzaju schematy zachowań, których nie do końca jesteśmy świadomi, a które tak naprawdę mają ogromny wpływ na to, co i jak robimy. 

Jednym z ważnych czynników, które na nas wpływają, są przekonania osób, które znajdują się w naszym najbliższym otoczeniu. Grupy przekonań tworzą tak zwane programy, czyli nasze wzorce zachowań. Wpływ członków rodziny, opiekunów, środowiska, na nas samych może być tak duży, zwłaszcza do siódmego roku życia, że potrafi to zdominować naszą psychikę, nie pozwalając być po prostu sobą. To z kolei w perspektywie czasu może doprowadzić do stworzenia indywidualnego zestawu przekonań o świecie, zarówno tych wspierających jak i niewspierających nas jako dorosłych ludzi.

Praca z przekonaniami – nieświadomy wpływ relacji

Praca z przekonaniami pozwala nam uświadomić sobie, jaki wpływ mają na nas poszczególni członkowie naszej rodziny. Często wpływ ten jest silny, ale i nieświadomy. Gdy go poznajemy, jesteśmy w stanie uwolnić się z niego. Wiele chorób psychicznych ma swoje podłoże w relacjach rodzinnych i traumatycznych wydarzeniach z nimi związanych. Tylko 10 % tego co nami kieruje, jest widoczne i uświadomione. To jest swoistego rodzaju mapa życia, którą przyjęliśmy do swojej podświadomości we wczesnym dzieciństwie. Jakie są nasze przekonania, takie jest nasze życie.

Dopóki nie przeprogramujemy tego, nic nie ma prawa zmienić się w naszym życiu. Im więcej znajdziemy, wypiszemy i przepracujemy blokujących nas przekonań, tym szybciej zmieni się nasze życie. Przekonania to pewne generalizacje na temat otaczającej nas rzeczywistości. Zrozumienie mechanizmów tego działania pomoże uwolnić swoją przestrzeń i wkroczyć na drogę do spokoju i radości.

Relacje rodzinne i ich wpływ na nasze życie

Praca z programami i przekonaniami to metoda, która podkreśla znaczenie negatywnego wpływu wydarzeń i zachowań w rodzinie na nasze życie. Jak relacje rodzinne mogą wpływać na nas samych? Mianowicie tak, że otrzymujemy w „spadku” zarówno to, co nas wspiera, jak i to, co nas nie wspiera. Choć w końcowej fazie pracy z przekonaniami zwracamy uwagę również na wspierające przekonania, na początku skupiamy się na tych niewspierających. Możesz też w domu wypisać wszystkie swoje przekonania, a w dalszej części artykułu dowiesz się co z nimi zrobić dalej. Oto kilka przykładów:

• Życie, to nie bajka, trzeba ciężko pracować.
• Mam mało pewności siebie, jestem mało atrakcyjna.
• Żeby być szczęśliwym człowiekiem trzeba mieć dużo pieniędzy.
• Mam dużo problemów, świat jest niebezpieczny.
• Często choruję.
• Nauka jest trudna, jestem głupi.
• Trudno jest odnieść sukces, życie jest ciężkie.
• Jest już za późno na zmiany, jestem za stara na zmianę zawodu.
• Bycie wrażliwym jest niebezpieczne.
• Dobrze jest się dopasować.
• Nigdy nie powinnaś być smutna, tylko słabi płaczą.
• Ryby i dzieci głosu nie mają.
• Milcz jak starsi mówią.
• I tak dalej i tak dalej…

A co Ciebie ogranicza?

Żeby ułatwić ci wypisanie jeszcze innych samoograniczających Cię przekonań odpowiedź sobie po prostu na pytania typu: Myślę o sobie, że … Boję się, że… Nie umiem zrezygnować z … Brakuje mi… Kto we mnie nie wierzy… Czego i gdzie nie da się osiągnąć…

Przekonania też można odkryć podczas szczerej rozmowy z drugim człowiekiem. Lub poprzez czytanie książek, robienie czegoś nowego czy na spotkaniu z terapeutą. Odkrycie swoich niewspierających przekonań pozwala zrozumieć wszelkie zależności i dynamikę problemu, a następnie dokonać istotnych zmian, aby to naprawić.

Po co nam przekonania? Przekonania są nam bardzo potrzebne i wszyscy je mamy. Na ich podstawie tworzy się nasz obraz rzeczywistości, wiemy, co jest dla nas możliwe, a co nie. Gdy w nie uwierzymy, zachowujemy się tak, jakby to była prawda. W ten sposób nasze przekonania wpływają na nasze zachowania, działania, decyzje i wybory.

Jak działa praca z przekonaniami?

Podczas spotkania indywidualnego terapeuta polega bardziej na zebranych informacjach i samym zachowaniu klienta w stosunku do każdego zagadnienia, o którym opowiada i wszystko zapisuje. Przekonania są najczęściej podświadomymi procesami myślowymi, które działają w tle, nie jesteśmy ich świadomi, ale one kierują naszym życiem.

Dlatego praca z terapeutą pomaga wychwycić przekonania, które dla klienta są tak oczywiste, że nawet nie zwraca już na nie uwagi. Tę formę pracy kieruje się głównie do osób z trudnościami życiowymi, które odbijają się na ich relacjach w związkach, w rodzinie i w pracy.

Jak pracować z przekonaniami?

• Wypisz swoje przekonania.
• Do każdego dopisz dowód na to… co napisałaś w punkcie 1.
• Zapisz co by było gdyby to nie była prawda. Gdybym w to nie wierzyła, jak funkcjonują inni ludzie, którzy tego nie mają. Zapytaj, czy to jest prawda, czy twoja opinia.
• Napisz nowe przekonanie, wspierające. Najważniejsze w pracy z przekonaniami jest ich zauważenie. Uświadom sobie nieuświadomione, a wtedy zmienisz swoje życie.
• Następnie powiedź do siebie: dziękuję, że zauważyłam ten program i rezygnuję z niego teraz i w przyszłości i poczuj w sercu swoje nowe przekonanie.
• Ta wizualizacja pomoże umysłowi przetransformować stare przekonanie na nowe.
• Powtarzaj to z każdym przekonaniem.
• To jest długofalowa, systematyczna praca. Przekonań mamy bardzo dużo.
• Z czasem nauczysz się, zauważać swoje niewspierające Cię przekonania w toku dnia codziennego i od razu będziesz umieć je transformować.
• Przekonania są do siebie bardzo podobne. Więc nie zrażaj się, jak będziesz miała wrażenie, że jakieś przekonanie wraca. One może wracać w nieco zmienionej formie, a Ty po prostu systematycznie, wykonuj punkty od 1 do 5.

Jak programy wpływają na nasze życie i jak je rozpoznać u siebie?

Programy i przekonania mówią o schematach, na które byliśmy narażeni i które sami często powielamy. Nierzadko zdarza się, że rodzice traktują swoje dzieci tak samo źle, jak sami byli traktowani. Przez takie zachowanie obarczają kolejne pokolenie swoimi problemami psychicznymi, które mogliby łatwo rozwiązać np. dzięki terapii, psychoterapii, treningowi mentalnemu, samorozwojowi.

Kilka z najpopularniejszych powielanych błędnych programów to:

• Kara nieunikniona – schemat, w którym dziecko musi ponieść karę za złe czyny, bez żadnych odstępstw, gdyż sami również byliśmy kiedyś surowo karani za błędy.
• Nadmierna krytyka – schemat, w którym uważa się, że standardy muszą być ciągle podnoszone, więc dziecko jest ciągle krytykowane za zbyt mały postęp.
• Tłumienie uczuć – w tej sytuacji dziecko jest strofowane za spontaniczne okazywanie uczuć pozytywnych jak i negatywnych, co w konsekwencji doprowadza do tłumienia ich w późniejszym życiu. 
• Pesymizm – to schemat postaw życiowych, gdzie dominujące jest czarnowidztwo i skupianie się tylko na negatywnych stronach, co buduje u dziecka przeświadczenie, że życie nie jest radosne.
• Porzucenie – w tym schemacie dziecko zbyt często pozostaje zostawione ze swoimi problemami samemu sobie. W dorosłym życiu skutkuje to poczuciem, że nie można liczyć na nikogo innego oprócz samego siebie.
• Skrzywdzenie – gdy dzieci są nierówno traktowane, buduje to w nich poczucie krzywdy, z czego w przyszłości wynika brak zaufania do ludzi i przeświadczenie, że wszyscy będą próbować ich oszukać lub wykorzystać.
• Dewiacja emocjonalna – gdy dziecko jest traktowane zbyt ozięble lub wcale nie okazuje się mu emocji, buduje to w nim postawę, gdzie uczucia jednostki są mało ważne, a nawet w ogóle bez znaczenia.
• Wstyd – ten schemat wywodzi się ze zbyt silnej krytyki lub wyśmiewania dziecka przez rodziców, lub członków rodziny. W konsekwencji to poczucie wstydu może mu towarzyszyć dalej w dorosłym życiu.
• Niska samoocena – wywodzi się z postawy, gdzie rodzice zbyt dosadnie podkreślają swoją i dziecka niższość.
• Zależność – w tym programie dziecku nie pozwala się na niezależność i uczenie się samodzielności, co w konsekwencji powoduje braki w przystosowaniu do dorosłego życia.

Takich błędnych schematów powielanych przez pokolenia jest dużo więcej.

Powyższa lista opisuje tylko pewien procent możliwych przykładów schematów, na które mogliśmy być  narażeni i które sami możemy błędnie przekazywać swoim dzieciom. Ważne jednak, aby umieć zdać sobie z tego sprawę i przerwać to błędne koło.

Jeżeli czujesz, że na Twoją psychikę mogły mieć wpływ jakieś traumatyczne przeżycia związane z twoją rodziną i że utrwaliło to w Tobie błędne programy, to zapraszam Cię na bezpłatną sesję online. Podczas spotkania omówimy Twój problem. Sprawdzimy, czy praca z programami i przekonaniami lub może inny rodzaj terapii pozwolą Ci pozbyć się go raz na zawsze.